Бу ҳақда EurasiaPluse ахборот агентлиги хабар берди.
2025 йилнинг январь-март ойларида Ўзбекистонда инфляцияни ҳисобга олмаганда ўртача ҳисобланган номинал иш ҳақи бир йилда (2024 йилнинг шу даврига нисбатан) 18% ошди — 4,91 миллион сўмдан 5,796 миллион сўмгача, дейилади Миллий статистика қўмитаси ҳисоботида.
Номинал ҳисобланган иш ҳақи — жисмоний шахсларнинг меҳнатга ёлланган ишчиларга пул шаклида тўланадиган иш ҳақи, шу жумладан, ходим маълум вақт (соат, ой, йил) давомида бажарган иши ёки кўрсатган хизматлари учун иш берувчи томонидан ҳисобланган солиқлар ва бошқа тўловлар (нафақалар, мукофотлар, компенсациялар) кўринишидаги ҳисобланган даромадлари.
Йиллик инфляция (10,3%) ҳисобга олинганда иш ҳақининг реал ўсиш суръати 7,7% ни ташкил этди.
Ўсиш аввалги йилларга нисбатан бироз секинлашди. Таққослаш учун: 2024 йилнинг биринчи чорагида номинал иш ҳақи 19,6% ошди (инфляция 7,98%), 2022 йилда — 20,1% (11,66%), 2021 йилда — 18,8% (10,45%).
| Ҳудуд | Ўртача иш ҳақи (минг сўм) |
Ўсиш суръати, % |
| Тошкент | 9 889,1 | 22,7 |
| Навоий вилояти | 7330,9 | 12.6 |
| Тошкент вилояти | 5 435,6 | 14,3 |
| Андижон вилояти | 4 874,5 | 11 |
| Бухоро вилояти | 4 763,9 | 18,5 |
| Хоразм вилояти | 4 580,2 | 14,3 |
| Қорақалпоғистон Республикаси | 4 672,1 | 15 |
| Сирдарё вилояти | 4 662,3 | 18,5 |
| Жиззах вилояти | 4 370,1 | 17,4 |
| Самарқанд вилояти | 4 353,1 | 17,6 |
| Наманган вилояти | 4 276,9 | 16,1 |
| Сурхондарё вилояти | 4 209,1 | 19,1 |
| Фарғона вилояти | 4 203,0 | 13,7 |
| Қашқадарё вилояти | 4079,8 | 13,7 |
| Ўзбекистон | 5 796,1 | 18 |
Ҳудудлар кесимида энг юқори ўртача номинал иш ҳақи Тошкент шаҳрида сақланиб қолди. Йиллик кўрсаткичда у 22,7% (2024 йил январь-март ойидаги 22,3 фоизга нисбатан) ўсиб, 8,12 миллион сўмдан 9,89 миллион сўмга етди.
Кейинги ўринларда Навоий вилояти — 6,5 миллион сўмдан 7,33 миллион сўмга (18,8% га нисбатан +12.6%), Тошкент вилояти — 4,76 миллион сўмдан 5,43 миллион сўмга (15,2% га нисбатан +14,3%), Андижон вилояти — 4,39 миллион сўмдан 4,8 миллион сўмга (25,2% га нисбатан +11%), Бухоро вилояти — 4 миллион сўмдан 4,76 миллион сўмга (14,7% га нисбатан +18,5%).
Номинал ўртача иш ҳақи бўйича охирги ўринни Қашқадарё вилояти эгаллаб турибди — 3,59 миллион сўмдан 4,08 миллион сўмга (16% га нисбатан +13,7%).
Энг паст кўрсаткичлар, шунингдек, Фарғона вилоятида — 4,2 миллион сўм (+13,7%), Сурхондарёда — 4,2 миллион сўм (+19,1%), Наманганда — 4,28 миллион сўм (+16,1%), Самарқандда — 4,35 миллион сўм (+17,6%) қайд этилган.
Пойтахт ва ҳудудлар ўртасидаги иш ҳақи фарқи кенгайишда давом этмоқда. Хусусан, энг юқори (Тошкент) ва энг паст (Қашқадарё) иш ҳақи ўртасидаги фарқ 2,26 дан 2,42 баробарга ошди. 2022 йил охирида бу кўрсаткич 2,18 баробарни ташкил қилган, 2021 йилда — 2,06 баробар, 2020 йилда — 1,97 баробар.
| Фаолият соҳаси | Минг сўм | Ўсиш суръати, % |
| Банк, суғурта, лизинг, кредитлаш ва брокерлик хизматлари | 15 847,9 | 19,8 |
| Ахборот ва алоқа | 14 818,4 | 26,8 |
| Ташиш ва сақлаш | 8 719,2 | 16 |
| Саноат | 6 923,6 | 13,6 |
| Савдо | 6 521,5 | 15 |
| Қурилиш | 6 013,9 | 12,3 |
| Санъат, ўйин-кулги ва дам олиш | 4 831,3 | 20,2 |
| Турар жой ва озиқ-овқат хизматлари | 4 790,0 | 13 |
| Таълим | 4044,2 | 17,7 |
| Соғлиқни сақлаш ва ижтимоий хизматлар | 3 626,1 | 11,1 |
| Ўртача кўрсаткич | 5 796,1 | 18 |
Фаолият турлари бўйича энг юқори ўртача иш ҳақи ҳали ҳам банк, молия ва суғурта соҳаларида — улар йил давомида 15,85 миллион сўмгача ошган, бироқ ўсиш суръати ўзгармаган (19,8%).
Ахборот ва коммуникация соҳаси 26,8% ошди — 14,8 миллион сўмгача (2024 йилнинг биринчи чорагида ўсиш 23,5% ни ташкил этган), транспорт ва сақлаш соҳаси — 8,72 миллион сўмга (18,8% га нисбатан 16%), саноат — 6,92 миллион сўмга (19,7% га нисбатан 13,6%).
Қурилиш секторини ортда қолдирган савдода иш ҳақининг ўсиши давом этмоқда — 6,01 миллион сўмга (+12,3%) нисбатан 6,52 миллион сўм (+15%). Ўтган йилнинг шу даврига нисбатан ушбу соҳаларда ўсиш суръатлари 24,4% ва 6,6% ни ташкил этди.
Энг паст ўртача ойлик иш ҳақи соғлиқни сақлаш соҳасида — 3 миллион сўмдан 3,63 миллион сўмгача (18,7% га нисбатан +11,1%) ва таълим соҳасида — 3,12 миллион сўмдан 4,04 миллион сўмгача (+17,7% га, 17,4%) сақланиб қолмоқда.
Ўқитувчиларнинг иш ҳақининг ўсиш суръати тезлашди, лекин шифокорларники кескин секинлашди. Шу билан бирга, улар республика бўйича ўртача кўрсаткичдан (18%) пастлигича қолмоқда, шу сабабли ушбу соҳалардаги иш ҳақи ва республика даражаси ўртасидаги тафовут ортди.
Хусусан, агар 2022 йилнинг биринчи чорагида таълим соҳасида иш ҳақи республика даражасидан 26,5 фоиз пунктига кам бўлган бўлса, 2024 йилнинг биринчи чораги якунига кўра бу фарқ 30,2 фоиз пунктига кўтарилди. Соғлиқни сақлаш соҳасида бу вақт ичида фарқ 32 дан 37,4 фоиз пунктига кўтарилди.
Эслатиб ўтамиз, Ўзбекистонда 2025 йилда бюджет ташкилотлари ходимларининг иш ҳақи, пенсия ва нафақалар прогноз қилинган 7 фоиз инфляция даражасидан паст бўлмаган даражага оширилиши режалаштирилган. 2024 йилда иш ҳақи ва пенсияларни оширишга режалаштирилганидан камроқ маблағ ажратилганди.
Фото: gazeta.uz сайтидан олинди