Бу ҳақда EurasiaPluse ахборот агентлиги хабар берди.
2025 йил 1 майдан бошлаб Ўзбекистонда қонунчиликка бир қатор ўзгаришлар ва янгиликлар киритилади. Ушбу шарҳ «Gazeta.uz» ва Адлия вазирлиги маълумотлари асосида тайёрланди.
Электр энергияси ва газ тарифлари оширилади
1 майдан бошлаб маиший истеъмолчилар учун 1 кВт·соат электр энергияси нархи қуйидагича белгиланади:
- ойлик истеъмол 200 кВт·соатгача бўлганда — 450 сўмдан 600 сўмгача (+33,3 фоиз);
- 201 дан 500 кВт·соатгача — 800 сўм (янги тариф, 1 майдан жорий этилади);
- 501 дан 1000 кВт·соатгача — 900 сўмдан 1000 сўмгача;
- 1001 дан 5000 кВт·соатгача — 1350 сўмдан 1500 сўмгача;
- 5001 дан 10000 кВт·соатгача — 1575 сўмдан 1750 сўмгача;
- ойлик истеъмол 10 минг кВт·соатдан ошганда — 1800 сўмдан 2000 сўмгача.
Электр плиталари ўрнатилган кўп қаватли уйлар ва ётоқхоналарда истиқомат қилувчи маиший истеъмолчилар учун тариф қуйидагича оширилади:
- ижтимоий норма доирасида ойига 200 кВт соатгача — 225 сўмдан 300 сўмгача (+33,3 фоиз),
- 201 дан 1000 кВт·соатгача истеъмол қилинганда — 450 сўмдан 500 сўмгача,
- 1001 дан 5000 кВт·соатгача — 675 сўмдан 750 сўмгача,
- 5001 дан 10000 кВт·соатгача — 787,5 сўмдан 875 сўмгача,
- ойига 10 минг кВт·соатдан юқори — 900 сўмдан 1000 сўмгача.
Қолган истеъмолчилар, жумладан, тадбиркорлар учун электр энергияси нархи 900 сўмдан 1000 сўмгача (+11,1 фоиз) кўтарилади.
Барча истеъмолчилар учун газ нархи бир куб метр учун 1800 сўмгача, АГНҚС (автомобиль газ тўлдириш компрессор станциялари) учун 1800 сўмдан 2500 сўмгача (+38,8 фоиз), иссиқлик электр станциялари учун 1800 сўмни ташкил этади.
Аҳолига ноябрь-февраль ойларида иситиш мавсумида сотиладиган табиий газнинг кубометри нархлари қуйидагича оширилади:
- 650 сўмдан 1000 сўмгача — 500 куб метр доирасида истеъмол қилинганда,
- 501 дан 2500 куб метргача — 1800 сўм,
- 2501 дан 5000 куб метргача — 2100 сўм,
- 5001 дан 10000 куб метргача — 2500 сўм,
- 10 минг куб метрдан ортиқ бўлса — 3000 сўм.
Март-октябрь ойларида газ истеъмоли учун тарифлар оширилади:
- 650 сўмдан 1000 сўмгача — 100 куб метргача газ истеъмол қилинганда,
- 101 дан 2500 куб метргача — 1800 сўм,
- 2501 дан 5000 куб метргача — 2100 сўм,
- 5001 дан 10000 куб метргача — 2500 сўм,
- 10 минг куб метрдан ортиқ бўлса — 3000 сўм.
Аҳоли учун суюлтирилган газ тарифи 1 кг учун 1600 сўмдан 2000 сўмгача оширилади (+25 фоиз).
Эҳтиёжманд оилаларга электр ва газ харажатларининг бир қисми қоплаб берилади
2025 йил 1 майдан 2027 йил 1 апрелгача айрим тоифадаги оилалар учун электр энергияси ва табиий газ учун базавий ва оширилган тариф ставкалари ўртасидаги фарқ давлат томонидан қоплаб берилади. Компенсация ойига базавий меъёрдан 150 кВт·соатгача бўлган истеъмол учун берилади.
Шунингдек, истеъмолчиларга иситиш мавсумида ойига 250 куб метргача, бошқа ойларда 150 куб метргача газ компенсация қилинади.
Товарларни божсиз олиб кириш меъёрлари кучайтирилмоқда
1 майдан бошлаб жисмоний шахслар томонидан товарларни божсиз олиб кириш меъёрлари пасайтирилади: аэропортлар орқали — 1000 долларгача (амалда — 2000 доллар), темир йўл ва дарё транспорти орқали — 500 доллар (1000 доллар), автомобиль ва пиёдалар ўтиш пунктлари орқали — 300 доллар. Курьерлик жўнатмалари учун меъёр чоракдаги 1000 доллардан ойига 200 долларгача қисқартирилмоқда.
Тошкент ва бошқа йирик шаҳарларда зарарли ишлаб чиқаришлар тақиқланади
1 майдан бошлаб Тошкент, Нукус шаҳарлари ва вилоятлар марказларида атроф-муҳитга салбий таъсир кўрсатадиган янги лойиҳаларни амалга ошириш тақиқланади.
Қуйидагилар тақиқланади:
- асбест, цемент ишлаб чиқариш, шлам ва шлаклар;
- тери-кўнчилик, паррандачилик фабрикалари;
- самарадорлиги юқори бўлган чанг-газ тозалаш иншоотлари билан жиҳозланмаган ҳар қандай турдаги кўмир ёқиш;
- қора ва рангли металлургия заводлари, таркибида заҳарли аралашмалар бўлган ойна, заҳарли кимёвий моддалар билан ишлаш;
- хавфлилик даражасининг I ва II синфига мансуб чиқиндиларни қайта ишлаш ва ёқиш корхоналари.
Шунингдек, 168 та саноат корхонасини шаҳар ташқарисига кўчириш режалаштирилган.
Ўзини ўзи банд қилган шахслар ЯТТ ёки юридик шахсни рўйхатдан ўтказишда давлат божидан озод қилинади
Тадбиркорларни «ўзини ўзи банд қилган шахс — ЯТТ — кичик — ўрта — йирик бизнес» занжири бўйича йириклаштиришни рағбатлантириш мақсадида 1 майдан бошлаб ўзини ўзи банд қилган шахслар якка тартибдаги тадбиркор ёки юридик шахс мақомига ўтишда давлат божини тўлашдан озод этилади.
Кўп қаватли уйларни фойдаланишга қабул қилиш соддалаштирилмоқда
1 майдан бошлаб, янги уй-жойларни қуришни бошлашдан бошлаб, фойдаланишга рухсат беришгача бўлган барча жараёнлар «Шаффоф қурилиш» тизими орқали онлайн режимга ўтказилади.
Энди пудратчилар платформа орқали тайёр лойиҳани идоралар билан онлайн тарзда келишишлари мумкин бўлади. Камчиликлар аниқланган тақдирда, улар жараён давомида бартараф этилади.
Уйни фойдаланишга топшириш учун фақат Қурилиш ва уй-жой коммунал хўжалиги соҳасида назорат қилиш инспекциясининг хулосаси ва Давлат ёнғин назорати хизматининг хулосаси керак бўлади.
Электромобиллар учун утилизация йиғими оширилмоқда
Импорт қилинадиган электромобиллар учун утилизация йиғими оширилмоқда (ТИФ ТН коди 8703 80). Ишлаб чиқарилганига уч йилдан ошмаган электромобиллар учун йиғим 120 базавий ҳисоблаш бирлиги — 45 млн сўмни ташкил этади. Ҳозир у БҲМнинг 30 бараварига тенг (ошиш — 4 баравар).
Ишлаб чиқарилганига уч йилдан ошган электромобиллар учун йиғим БҲМнинг 210 баравари ёки 78,75 млн сўмни ташкил этади. Ҳозир бу сумма БҲМнинг 90 бараварини ташкил этади (ўсиш — 2,3 баравар).
Шу билан бирга, 2030 йил 1 январга қадар мамлакатда ишлаб чиқарилган электромобиллар утилизация йиғимидан, уларнинг бутловчи қисмлари, қурилмалари, хомашёси ва сервис хизматлари кўрсатиш учун эҳтиёт қисмлари божхона божидан озод этилди.
Давлат улушига эга банклар гаровга қўйилган мулкни бозор нархида тўғридан-тўғри сотиши мумкин бўлади.
1 майдан устав фондининг 50 фоизи ва ундан ортиғи давлатга тегишли бўлган банклар ҳамда улар ҳузуридаги инвестиция компанияларига мол-мулкни бозор қийматида тўғридан-тўғри сотишга рухсат берилади. Гап аукционда сотилмаган ва қарзларни (кредитлар ва бошқа мажбуриятларни) тўлаш ҳисобига банклар балансига олиб қўйилган мол-мулк ҳақида бормоқда. Сотиш кредит, бўлиб-бўлиб тўлаш, лизинг шартномалари ва қонунда рухсат этилган бошқа механизмлар бўйича амалга оширилиши мумкин.
Ўғит ва пестицидларни маркировкалаш бошланади
1 майдан минерал ўғитлар ва ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларини рақамли маркировкалаш бўйича тажриба лойиҳаси ишга туширилади. Рақамли кодлар инсектицидлар, фунгицидлар, гербицидлар, ўсимликларнинг ўсишини назорат қилиш ва дезинфексиялаш воситалари, шунингдек, ёпишқоқ ленталар ва шунга ўхшаш мосламаларга қўйилади.
Лойиҳада Махам-Чирчиқ, Swissagro, Ifoda Agro Kimyo Himoya, Indorama Kokand Fertilizers and Chemicals ва Schelkova Agrohim-O’zbekiston каби компаниялар иштирок этади.
Ўзбекистонда бўлажак «тадбиркор чемпионлар» танлаб олинади
Жадал суръатлар билан ривожланаётган компанияларни «тадбиркор-чемпионлар»га айлантириш дастури ишга туширилмоқда. Рўйхатга қуйидаги мезонларга жавоб берадиган ташкилотлар киритилади:
- туман (шаҳар) даражасида — йиллик айланмаси 10 млрд сўмдан ортиқ бўлган, 50 тадан ортиқ (туман ёки шаҳарда камида иккита) иш ўрни яратган тадбиркорлар;
- Қорақалпоғистон, вилоятлар ва Тошкент шаҳри даражасида — айланмаси 100 млрд сўмдан ортиқ ва 500 дан ортиқ иш ўрнига эга бўлган субъектлар (ҳар бир ҳудудда камида бешта);
- республика даражасида — айланмаси 1 трлн сўмдан ортиқ бўлган ва 5000 дан ортиқ ходимга эга компаниялар.
Давлат органлари ва давлат банклари бундай компанияларни қўшимча молиявий қўллаб-қувватлаш учун лойиҳа тайёрлайди.
«Янги Ўзбекистон» массивларида уй-жой қуришнинг янги қоидалари жорий этилади
1 майдан «Янги Ўзбекистон» массивларида уй-жой қуриш учун ер участкаларини ижарага беришнинг янги қоидалари жорий этилади. Хусусан, савдоларда фақат ҚҚС тўловчиси бўлган юридик шахслар иштирок этиши мумкин.
Бундан ташқари, қатъий муддатлар жорий этилмоқда:
- 15 кун — лойиҳаолди ҳужжатларини тайёрлаш учун;
- 2 ой — лойиҳа ишларига;
- 3 ой — қурилиш бошланишига.
Агар аукцион ғолиби оферта шартларини бажармаса, участка қайтарилади ва яна кимошди савдосига қўйилади. Шунингдек, қурувчилар ижарага олинган пайтдан бошлаб 12 ой муддатга ер солиғидан озод қилинади, бироқ объект ўз вақтида топширилмаса, солиқ икки баравар миқдорда ундирилади.
Товар ва хизматларни «Ҳалол» стандартлари бўйича сертификатлаш тартиби жорий этилади
1 майдан Ўзбекистонда сертификатланган маҳсулотлар ва хизматларни «Ҳалол» белгиси билан маркировкалаш бошланади. Бунинг учун мувофиқликни экспертизадан ўтказиш ва даврий баҳолаш тартиби ишлаб чиқилган. Сертификат уч йил муддатга берилади.
Биринчи даврий баҳолаш сертификат реестрга киритилгандан кейин 12 ойдан кечиктирмай ўтказилади. Кейинги баҳолашлар ҳар йили тасдиқланган жадвалга мувофиқ ёки истеъмолчиларнинг сўровига (асослантирилган ёзма шикоятларига) кўра режадан ташқари ўтказилади.
Креатив парк резидентларига солиқ имтиёзлари тақдим этилади
2031 йил 1 майдан 1 январга қадар креатив парк резидентлари учун қуйидаги солиқ имтиёзлари жорий этилади:
- ижтимоий солиқ ва жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғини 50 фоиз пасайтирилган ставка бўйича тўлаш;
- товарларни (ишларни, хизматларни) реализация қилишдан олинган даромадлар миқдоридан қатъи назар, айланмадан олинадиган солиқни тўловчилар тоифасига киритиш. Бунда улар ўз хоҳишларига кўра солиқ солишнинг умумбелгиланган тартибига ўтишлари мумкин.
Хотин-қизларга тадбиркорлик учун гаровсиз кредитлар ажратилади
1 майдан бошлаб «Ҳамроҳ» тадбиркор аёлларни қўллаб-қувватлаш дастури доирасида:
- хотин-қизларга «яшил» лойиҳалар ва IT соҳасидаги лойиҳаларни амалга оширишда, шунингдек, камида 5 нафар хотин-қизнинг тадбиркорлик фаолиятини йўлга қўйишига кўмаклашган 1 000 нафар тадбиркор-менторларга 50 миллион сўмгача грант ажратилиши ташкил этилади;
- кредит тарихи ижобий бўлган хотин-қизларга 100 млн сўмгача гаровсиз кредитлар ажратилади;
- кредит ҳисобига тадбиркор аёллар томонидан харид қилинадиган асбоб-ускуналар етказиб берилгунга қадар «Тадбиркорликни ривожлантириш компанияси» АЖ кафиллигини тақдим этиш жорий этилади.
Концертларда фонограммадан фойдаланиш босқичма-босқич чеклана бошлайди
1 майдан бошлаб давлат бюджети ва бюджетдан ташқари маблағлар ҳисобидан молиялаштириладиган барча концерт-томоша тадбирларида фонограммадан фойдаланишни босқичма-босқич чеклаш бошланади. Худди шу санадан бошлаб тадбирлар рекламасида тегишинча «жонли ижро», «фонограммадан фойдаланган ҳолда жонли овоз» ёки «фонограммали концерт дастури» кўрсатилиши керак.
Фото: gazeta.uz сайтидан олинди