Қазақстан алдағы бес жылда экономикаға тартылатын инвестиция көлемін айтарлықтай арттыруды жоспарлап отыр, бұл қазіргі деңгейден үш есе жоғары болады деп күтілуде. Бұл туралы The Times of Central Asia басылымы жазды, деп хабарлайды EurasiaPluse порталы.
Алайда Ұлттық экономика министрлігінің өкілдері негізгі мәселе қосымша қаржы табуда емес, жоғары сапалы инвестициялық жобалардың тапшылығында екенін мойындайды.
Жарамды жобалардың тапшылығы
Ұлттық экономика министрлігі жанындағы Сарапшылар кеңесінің жақында өткен отырысында вице-министр Арман Кәсенов ішкі инвестицияның ЖІӨ-ге қатынасы қазіргі таңда бар болғаны 14-15% екенін, бұл көрсеткіштің төмен екенін атап өтті. «Экономикалық өсімнің жоғары қарқынына қол жеткізу үшін инвестиция көлемін 2024 жылғы 40 миллиард доллардан 2029 жылы 103 миллиард долларға дейін, яғни 2,75 есе арттыру қажет», – деді Кәсенов.
Бұл мақсатқа жету үшін мемлекет «Бәйтерек» холдингі арқылы бизнесті несиелендіруге шамамен 1 триллион теңге (шамамен 2 миллиард доллар) бөлуді жоспарлап отыр. Бұл қаржы қосымша жалпы сомасы 8 триллион теңге (шамамен 15,9 миллиард доллар) болатын несие желілерін тартуға мүмкіндік береді деп күтілуде. Дегенмен, Кәсенов тек қаржыландырудың жеткіліксіз екенін атап өтті.
«Негізгі мәселе – сапалы жобалардың тапшылығы», – деді ол. «Бұл проблеманы халықаралық даму институттары да көтерген болатын. Инвестиция көлемін 40 миллиард доллардан 103 миллиард долларға жеткізу тек капитал туралы ғана емес, сонымен бірге сол капиталдың қайда және қалай жұмсалатыны туралы мәселе».
Жоғары табысты секторларға бағытталу
Инвестицияның тиімділігін арттыру үшін Қазақстан үкіметі жоғары өнімді әрі экспортқа бағытталған жобаларға басымдық беруде. Бұлар негізінен металлургия, мұнай-газ, мұнай химиясы және ауыл шаруашылығы сияқты негізгі секторларда шоғырланған.
«Бәйтерек» холдингінің басшысы Рүстем Қарағойшиннің айтуынша, инвестициялық жобаларды қаржыландыру моделі нарықтық қаржыландырудың 60%-ы мен мемлекеттің жеңілдетілген несиесінің 40%-ынан тұрады. 2025 жылы «Бәйтерек» жобаларды қаржыландыруға барлығы 8 триллион теңге бөлуді жоспарлап отыр, оның 3,75 триллион теңгесі (шамамен 7,4 миллиард доллар) ұлттық валютада беріледі.
«Біздің негізгі мақсатымыз – түпкі тұтынушылар үшін несиелеу мөлшерлемесін 12,6%-ға біріздендіру. Бұл стандарттау екінші деңгейдегі банктерге «Бәйтерек» қызмет ететін барлық секторларға қатысуға мүмкіндік береді», – деді Қарағойшин.
Шетелдік инвестициялар болжамы
Бұған дейін The Times of Central Asia басылымы хабарлағандай, Қазақстан 2023 жылы шетелдік тікелей инвестиция көлемінің айтарлықтай төмендеуінен кейін шетелдік капиталды тартуды жандандыруды көздеп отыр. Ресурстық ұлтшылдықтың өсу қаупіне алаңдаушылықтың күшеюіне байланысты үкімет елдің халықаралық инвестиция үшін тұрақты әрі тартымды орта ретіндегі имиджін нығайтуға ұмтылуда.